Jak dbać o wzrok by móc oglądać świat?

• Optyk, okulista i optometrysta. Te zawody się ze sobą łączą, ale kto czym się zajmuje?

Katarzyna Piątkowska: Optometrysta to osoba po studiach, która zajmuje się mierzeniem układu wzrokowego i jego usprawnianiem, czyli dobieramy soczewki kontaktowe, okulary i prowadzimy terapię widzenia. Okulista natomiast to lekarz zajmujący się leczeniem chorób oczu. Optyk to zawód, który zajmuje się robieniem okularów, ich serwisowaniem, doborem odpowiednich opraw i szkieł.

• Jak wygląda takie badanie optometryczne?

K.P.: Na badanie optometryczne powinniśmy sobie zarezerwować czas tak od 40 minut do nawet godziny. Na samym początku oczywiście przeprowadzany jest wywiad, podczas którego optometrysta pyta o dotychczasowe korekcje wzroku – jeśli takowe są, od kiedy zauważamy problemy z widzeniem, jakie to są problemy. Pytamy o choroby, ponieważ mało kto wie, ale różne choroby mogą wpływać na jakość naszego widzenia. Później przechodzimy do szeregu testów optometrycznych, dzięki którym będziemy mogli dobrać finalną korekcję wzroku. Wśród nich są znane pewnie z literki w różnych wielkościach, ale to tak naprawdę ułamek, podczas badania wyświetlane są różne testy, które pozwalają na poprawne zdiagnozowanie naszego wzroku.

• Powinniśmy się jakoś specjalnie przygotowywać do takiego badania optometrycznego?

K.P.: Są dwie ważne zasady, na jakie powinniśmy zwrócić uwagę przychodząc na badanie. Przede wszystkim unikamy wizyt w czasie gdy mamy jakieś doraźne infekcje, typu przeziębienie czy stany zapalne, bo to także wpływa na jakość naszego widzenia. Druga rzecz, bardzo ważna, to powinniśmy przyjść na wizytę wypoczęci, czyli unikamy wizyt po nocnych zmianach w pracy czy długiej pracy przy komputerze, bo zmęczone oko wygląda zupełnie inaczej i inaczej reaguje na badanie.

Przede wszystkim pamiętajmy by zarezerwować sobie tę godzinę w kalendarzu by na spokojnie móc przeprowadzić badanie. Warto przygotować sobie listę leków, które przyjmujemy na stałe, ponieważ one także mogą mieć wpływ na nasz układ wzrokowy, chociaż nie zdajemy sobie z tego sprawy. Jeśli wcześniej mieliśmy zaleconą korekcję, warto wziąć ze sobą stare okulary lub chociaż receptę, ponieważ pozwoli nam to stworzyć taką naszą indywidualną historię okularową. Nie przerażajmy się tym, że są zniszczone, połamane czy pogryzione przez psa, widzieliśmy tutaj wiele takich sytuacji. Przypomnijmy sobie od kiedy nosimy okulary, kiedy była ostatnia wizyta, czy ta wada się zmniejszała, czy pogłębiała, takie niby proste rzeczy, ale dla nas bardzo ważne. No i w przypadku pań zalecane jest, by nie przychodziły w makijażu, bo to także wpływa na jakość badania.

• A czy wizyta pod kątem doboru soczewek kontaktowych różni się czymś od tej, że tak nazwę, podstawowej?

K.P.: Tak, wizyta pod kątem soczewek kontaktowych różni się trochę od tej okularowej. Przede wszystkim jest bardziej rozbudowana, ponieważ podczas wizyty soczewkowej mamy także lekcje nauki zakładania i ściągania soczewek, dbania o nie, czego powinien unikać nosząc soczewki. No i jeszcze jest taka wizyta kontrolna, czyli pacjent przychodzi do nas po jakimś czasie w soczewkach i kontrolujemy czy wszystko jest w porządku, czy to oko wygląda prawidłowo, czy pacjent czuje się komfortowo w soczewkach. No i dopiero wtedy możemy zamknąć taką część jeśli chodzi o dobór soczewek kontaktowych.

• Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do noszenia soczewek kontaktowych?

K.P.: Są dwie przesłanki w których nie powinniśmy nosić soczewek. Pierwsza to odradzane jest osobom chorującym na cukrzycę, a druga to kobiety w ciąży, jeśli wcześniej soczewek nie nosiły. Jednak warto także po ciąży pojawić się na takiej wizycie kontrolnej, czy ze względu na wydzielane hormony coś tam się nie zmieniło i czy nie ma potrzeby przejścia z soczewek miesięcznych na np. jednodniowe.

• Jak często powinniśmy badać wzrok i jak o niego dbać?

K.P.: Ogólna zasada jest taka: badaj wzrok raz na rok, ale ze względu na nasz tryb życia czy inne choroby towarzyszące, specjalista może zalecić wizyty częściej.

Jak dbać o nasz wzrok? Przede wszystkim nie przeciążać go. Jeśli pracujemy dużo przy komputerze zalecane jest co 20 minut podnieść wzrok znad ekranu i przez 20 sekund popatrzeć na przedmiot oddalony na odległość około 20 stóp. Pamiętajmy też o częstym mruganiu, ponieważ wtedy nawilżamy powierzchnię oka. Warto też wykonywać proste ćwiczenia takie jak kreślenie ósemek wzrokiem czy wyostrzanie przedmiotów znajdujących się w dali i bliży. No i pamiętajmy o piciu dużej ilości wody, która ma zbawienny wpływ nie tylko na nasz organizm, ale także nawilżenie naszego oka. Będziemy wtedy czuć mniejszy dyskomfort i rzadziej sięgać po krople nawilżające.

• Jesteśmy już po wizycie optometrycznej, porozmawiajmy teraz trochę o okularach i ich doborze. Czy okulary dobieramy sobie pod względem modowym czy jednak są jeszcze jakieś wytyczne?

Bożena Kliza-Puszka: Oczywiście aspekt wizualny i to, czy nam się dane oprawki podobają, ma duży wpływ na dobór okularów, jednak są też aspekty, na które optyk musi zwrócić uwagę, by okulary nam pomagały, a nie dodatkowo szkodziły. Okulary dobieramy do owalu twarzy, nie mogą być ani za duże, ani za małe, powinny nam się dobrze opierać na nosie, znajdować się na linii brwi lub ewentualnie tuż pod nią. Ale przede wszystkim okulary nie powinny nam się opierać na policzkach. A oprócz tego przy wyborze oprawek zwracamy uwagę na zaleconą przez optometrystę korekcję, czyli grubość szkieł, dodatkowe parametry. Ale też należy zwrócić uwagę jakie będzie ich przeznaczenie – czy będą to okulary do pracy przy komputerze, czytania czy codziennego chodzenia.

• Mamy coraz bardziej słoneczne dni. Jak wybrać najlepsze okulary przeciwsłoneczne?

B.K-P: Tutaj oczywiście także pamiętamy o wspomnianym wyżej doborze do owalu twarzy, bo po prostu musimy się w okularach przeciwsłonecznych dobrze czuć. Możemy wybierać bardziej modowe modele z jaśniejszymi lub ciemniejszymi szkłami, z gradacją szkieł, większe, mniejsze, z polaryzacją lub bez. No i tutaj mamy także sytuację, że musimy zwrócić uwagę, czy będą one tylko do chodzenia, czy także do prowadzenia pojazdów. Wtedy zalecane są okulary z polaryzacją.

• Co to jest polaryzacja?

B.K-P: W najprostszy sposób możemy powiedzieć, że polaryzacja to zwiększenie przejrzystości oraz zniwelowania odblasków.

• Czy kupowanie okularów przeciwsłonecznych na różnych bazarkach i stoiskach w marketach to dobry pomysł?

B.K-P: Tutaj zalecamy jednak wybrać się do salonu optycznego i zapłacić trochę więcej. Wydawać się może, że to tylko okulary przeciwsłoneczne, ale to aż okulary przeciwsłoneczne. Okulary przeciwsłoneczne w salonach optycznych mają specjalne filtry chroniące prze promieniowaniem UVA i UVB potwierdzone certyfikatami, a soczewki w okularach z bazaru są po prostu barwione nie posiadają filtrów chroniących nasze oczy i są słabej jakości i szybko się niszczą.

• Osoby noszące na co dzień okulary korekcyjne, skazane są na mrużenie oczu w słoneczny dzień?

B.K-P: Oczywiście że nie, istnieje teraz wiele rozwiązań dla osób noszących okulary z korekcją. Jednym z nich jest zrobienie okularów przeciwsłonecznych z naszą korekcją. Wtedy na dworze zakładamy okulary przeciwsłoneczne, a gdy wchodzimy do pomieszczenia zmieniamy je na okulary z bezbarwnymi szkłami. Tutaj mamy wachlarz możliwości odnośnie kolorów szkieł, bo jest szeroka gama kolorystyczna. Jeśli jednak nie chcemy co chwilę zmieniać okularów, jest też możliwość zrobienia szkieł fotochromowych.

To takie inteligentna szkła, które zaciemniają się gdy występuje duże natężenie promieniowania UV. Gdy wchodzimy do jakiegoś pomieszczenia szkła z powrotem stają się bezbarwne i możemy normalnie funkcjonować jak w okularach korekcyjnych. I podobnie jak w przypadku okularów korekcyjnych przeciwsłonecznych mamy szeroki wachlarz możliwości kolorystycznych.